Znate li koja ste krvna grupa?

Određivanje krvne grupe radi se obavezno prije operacijskih zahvata, prije primanja transfuzije krvi, prije darivanja krvi ili nekog organa za transplantaciju, prilikom prvog pregleda trudnice ili prije začeća, te u slučaju utvrđivanja krvnog srodstva s nekom osobom.

Krvne grupe nasljedne su karakteristike određene antigenima na krvnim stanicama u plazmi.

Krv se dijeli u četiri grupe ABO sustava;  A, B, AB, ili 0. Krvna grupa A prepoznaje se prisustvom antigena A na površini crvenih krvnih stanica. Plazma, tekući dio krvi, u tom slučaju sadrži antitijela protiv krvne grupe B. Isto tako, krvna grupa B prepoznaje se ako se na površini crvenih krvnih stanica nalazi antigen B te tada plazma sadrži antitijela protiv krvne grupe A. Kod krvne grupe 0, na površini crvenih krvnih stanica nema niti jednog od ta dva antigena. U tom se slučaju u plazmi nalaze i antitijela protiv krvne grupe A i antitijela protiv krvne grupe B. Kod krvne grupe AB, na površini crvenih krvnih stanica nalaze se antigen A i antigen B, te u plazmi nema antitijela.  

Osim podjele na četiri krvne grupe, postoji i klasifikacija s obzirom na Rh-antigen ili Rh-faktor. Osoba je Rh-pozitivna ako u krvi sadrži Rh faktor. Primjerice, krv u kojoj se nalaze antigeni A i Rh je A pozitivna (A+). Ako Rh faktor nije prisutan, krv je Rh-negativna. Međutim, ako krv sadrži antigen B, ali ne i Rh-faktor, tada se radi o B-negativnoj krvnoj grupi (B-).

Podjela krvi s obzirom na Rh-faktor posebno je značajna za trudnice zbog mogućnosti  Rh-inkompatibilnosti. U slučaju da trudnica koja ima Rh-negativnu krv nosi dijete koje je Rh-pozitivno, za vrijeme trudnoće ili poroda Rh-pozitivna krv djeteta može se pomiješati s Rh-negativnom krvi majke, nakon čega imunološki sustav majke počinje proizvoditi antitijela što se naziva Rh-senzibilizacijom, zbog koje, ovisno o tome kada nastupi, može doći do uništenja crvenih krvnih stanica djeteta.

Određivanje krvne grupe radi se obavezno prije operacijskih zahvata, prije primanja transfuzije krvi, prije darivanja krvi ili nekog organa za transplantaciju, prilikom prvog pregleda trudnice ili prije začeća, te u slučaju utvrđivanja krvnog srodstva s nekom osobom. Osoba kojoj se želi odrediti krvna grupa ne mora se posebno pripremati za testiranje. Uzorak krvi uzima se iz vene na uobičajen način te su rezultati gotovi unutar 2 dana.

Krvne grupe su vrlo značajne u transfuzijskoj medicini. Bolesnik liječen transfuzijama krvi može bez opasnosti primiti samo transfuziju krvi svoje krvne grupe kako ne bi došlo do imunološkog odgovora, odnosno transfuzijske reakcije koja može imati vrlo ozbiljne posljedice po zdravlje primatelja. Prilikom svakog određivanja krvne grupe radi se istovremeno i provjera postojanja antieritrocitnih protutijela u krvi. Istu krvnu grupu imamo cijeli život, međutim pojava antieritrocitnih protutijela je promjenjiva.

Krvna grupa je ključna i kod doniranja ove dragocjene tekućine. Krv može darivati svaki čovjek dobrog općeg zdravstvenog stanja. Dobna granica davanja krvi je od 18 do 65 godina, a tjelesna težina iznad 55 kg te proporcionalna visini. U Hrvatskoj, muškarci smiju dati krv do 4 puta godišnje, s razmakom između darivanja od 3 mjeseca dok žene smiju dati krv do 3 puta godišnje, s razmakom između darivanja od 4 mjeseca.

Uloga krvnih grupa u razvoju i opstanku ljudskog roda vrlo je značajna. Do danas je, uz osnovnu i najvažniju klasifikaciju iz sustava AB0 krvnih grupa i RhD krvne grupe u ljudskom rodu otkriveno više od 600 različitih krvnih grupa, a njihova se uloga i dalje ispituje.